Even wat context: ik heb het leukste werk van de wereld, als creatief in een contentmarketingbureau. Ideeën, concepten, en in mijn geval, ook teksten bedenken. En heel divers ook: groot, klein, wetenschappelijk, catchy, to the point en poëtisch. Juist in die diversiteit zit voor mij het werkgeluk. In elke invalshoek of tekst zit iets van mezelf; een grapje, een tone of voice of een stukje van de puzzel die ik heb gelegd om tot dit resultaat te komen.
Correctierondes horen erbij en daarmee kritiek, zowel van interne feedback van collega's als van klanten. Prima, want zo wordt het steeds beter. Maar wat als je even minder sterk in je schoenen staat? Creatieven zijn ook gewoon mensen en soms raakt kritiek je ineens meer dan je zou willen. Hoe ga je daar dan mee om? Want wat je echt niet wil, is dat goedbedoelde feedback je zelfvertrouwen aantast. Dat is sowieso niet helpend bij het verbeteren van je werk.
In de loop der jaren heb ik een aantal trucks geleerd die mij (en anderen) helpen de kritiek of negatieve feedback (ik gebruik deze gemakshalve hier door elkaar) te gebruiken om te groeien als professional en veerkracht te ontwikkelen.
Feedback ontvangen
Belangrijk bij het ontvangen van kritiek of feedback, is dat je het eerst heel goed begrijpt. Dat is vooral belangrijk bij feedback van collega’s of klanten over het concept, de inhoud of de uitvoering van je werk tijdens of na het creatieve proces. Maar ook tijdens evaluaties van leidinggevenden. En dit gaat verder dan alleen luisteren. Stel vooral ook verhelderende vragen, ben actief betrokken en blijf openstaan voor verschillende perspectieven. Vraag bijvoorbeeld om concrete voorbeelden of hoe het beter zou kunnen.
Als creatief is het belangrijk om zowel trouw te blijven aan je visie en creatieve stijl, als ook open te staan voor suggesties en verbeteringen. Soms is het ook gewoon een kwestie van goed onderbouwen en verwoorden hoe je tot iets bent gekomen, zodat je je keuzes kunt verantwoorden. Op andere werkplekken heb ik ook wel meegemaakt dat het geven van kritiek een soort ‘machtsdingetje’ was: “Ik beoordeel jouw werk, dus ik heb meer status.”. Voor mij een rode vlag en tijd om op zoek te gaan naar een andere werkomgeving waar feedback een constructief en gelijkwaardig onderdeel is van het creatieve proces. Ik ben bij brandwebbing in de gelukkige omstandigheid terechtgekomen dat iederéén verstand heeft van mijn werk, dus de kans op veel kritiek optimaal is.
Zelfreflectie
Na het ontvangen van kritiek is zelfreflectie een waardevol proces. Neem de tijd om na te denken over de ontvangen feedback, je eigen sterke punten en groeimogelijkheden. Is het puur werkinhoudelijk of heeft het ook met mijn functioneren te maken? Klopt het wat er gezegd wordt? Wat doet dat met mij?
Om kritiek te gebruiken voor groei en verbetering, is het van belang om eerst te erkennen dat iets je raakt en te kijken wat je nodig hebt om deze kritiek goed te kunnen plaatsen. Misschien komt de kritiek precies op een onderwerp waar je zelf al onzeker over bent. Dan kun je de feedback gebruiken als richtingwijzer, ‘hier heb ik nog wat te leren’.
Effectieve kritiekverwerking
Wat voor mij enorm heeft geholpen, is het leren beheersen van primaire emotionele reacties. Wanneer ik merk dat kritiek mij emotioneel raakt, neem ik even de tijd om te 'herstellen' voordat ik reageer. Ik ga bijvoorbeeld even wandelen of een kop koffiedrinken en laat zo mijn eerste emoties zakken.
Daarnaast is de focus op het werk dé manier om door feedback niet je zelftwijfel te voeden, maar juist je lerende mindset ‘aan’ te zetten. Hou je oog op de bal, hier dus het werk. Dit moet dus verbeteren; hoe ga ik dat aanpakken? Zoek hiervoor eventueel steun bij collega’s of mentoren. Zo vertaal je de ontvangen kritiek naar concrete actiestappen. Bepaal welke aspecten je kunt verbeteren en stel doelen om deze vaardigheden eigen te maken. Zo ontwikkel je nieuwe vaardigheden.
Maak van kritiek geen zelfkritiek
Er zijn dus een aantal stappen waar je houvast aan kunt hebben bij het krijgen van kritiek. Dit kan je helpen uit de valkuil van zelfkritiek en zelftwijfel te stappen. Door te oefenen en veerkracht te ontwikkelen, kun je de negatieve impact van kritiek ombuigen. Het stelt je in staat om met vertrouwen en vastberadenheid je creatieve reis voort te zetten, wetende dat kritiek je niet kan breken, maar juist kan helpen groeien. Ik wens alle creatieven dus veel kritiek.
